24 settembre 2018

Lu messia di lu Buceci

poesia dedicata a Francu Quadaruni



A ddi tempi Francu scinnia di lu Buceci
era duminica e putianu essiri li deci
s'abbicinaru na pocu e li talià nta la mpigna
ci dissi : iti a travagghiari nta la me vigna !
Ma chiddi eranu scritti a lu sindacatu
e di racina unni vosiru inchiri mancu un catu.

Nuatri semu chiddi senza patruni 
dissiru ddi picciotti a gran vuciuni
tu cu lu to vinu nunn'accatti,
nuatri cu tia nun scinnemu a patti
e puru ca lu to vinu è frizzantinu
nuatri circamu n'autru distinu

Allura Francu dissi: beati li travagghiatura
picchì d'iddi è tutta l'acqua di la me brivatura,
beati chiddi ca si rumpinu la carina
picchì d'iddi è tutta la me racina,
beati chiddi ca cogghinu e fannu festa
picchì di vinu nni veni assai e macari nn'arresta

Chiddi nun cridianu a la so parola
eranu comu pagghia ca cu un ciusciuni vola
vinniru li sindacalisti e l'arristaru
nta na turri lu nchiueru nfinu a frivaru
allura Salomè niputi di Cacadaciu
ci dissi na parola adaciu adaciu:

A tia ca fa lu vinu vulissi vasari
damminni un sursiceddu, pi tia vogghiu abballari.
Francu l'alluntanà cu manu tosta :
vattinni maliziusa, ca lu me vinu costa
amuri e gran fatica, pi chissu veni bellu
pi chiddi comu a tia c'è sulu Tavernellu.

(Ezio Spataro - autunno 2009)


22 settembre 2018

A Sarvaturi


Salvatore La Sala (uomo di Dio)


Sarvatù, quann'è la prima missa au Crucifissu?
E siddu è a la Matrici tu dimmillu u stissu
picchì unni ci su missi tu si sempri avanti
a la Matrici, au Crucifissu e all'Armi Santi


Nta ogni quinnicina, nta ogni nuvena
di serbiri la missa nun perdi mai la lena
si manchi tu nun s'allumina l'artaru
e mancu s'accumencia lu rusariu


Quann'eri cu l'ammuzza ancora fina
sirbisti la missa cu patri La Spina,
quannu arrivasti a gavutizza di scala
sirbisti la missa cu patri La Sala

e ora ca si lu giganti di Marinè
cci serbi la missa a patri Lè


Ci stavi cchiù picca cu patri Sarvinu
si tipu di Matrici, nun si cummintalinu
ma lu Cummentu chi mali ti fici
ca sempri t'arresti a la Matrici ?


Quannu c'è corcunu chi mori a lu paisi
lu sa tri ghiorna prima e macari un misi
tantu ca li Di Miceli e li Liuzza
quannu ti vidinu già sentinu la puzza


Tu si prisenti nta ogni funerali
comu la statua d'ancilu cu l'ali
quannu si senti sunari la ngunìa
la genti veni a dumanna a tìa:


Unn'è Sarvaturi, unni si nni ii?
Si senti la ngunia, corcunu ca murì !
Sulu Sarvaturi si pigghia firnicìa
di diri pi cu sona la ngunìa !


(Ezio Spataro)


21 settembre 2018

Francu fammi travagghiari



Francu fammi travagghiari
comu consulenti o comu nzocch’egghè
di lu continenti  fammi turnari
nta lu beddu paisi di Marinè


Li sinnaci chi c’eranu na vota
sapianu pinsari pi l’amici
e ora nuddu ammutta la me rota
Francu a st’amicu tò ora chi ci dici?


T’arricogghiu la differenziata porta a porta
cu lu biduneddu e puru cu la sporta
ma tu m’ha giurari ca s'arrivu a turnari
cocchi travagghiu mi lu fa truvari


Ogni matina  ti v’accattu lu giurnali
vaiu  nni Sirviu e puru nni Pasquali
ma tu nta la me terra ma fari turnari
unni pozzu cchiù di paari affittu e cambiali


Tu pi mia unn’ha fari quasi ca nenti
fammi trasiri comu l’urtimu di li consulenti
mettimi nta cocchi gnuni a lu municipiu
comu li sinnaci facianu dapprincipiu


Hai scrivutu na puisia a lu iornu
ma sordi  nn’affacciaru  l’ummira d’un cornu
picchì lu pani nun si scrivi ma si suda
e iu Francu sugnu arridduttu a la nuda !


(Ezio Spataro)

17 settembre 2018

Santu Ciru nta quadara


Accursio Di Leo



Nta lu Novantunu ci fu la Dimustranza
e iu partecipavi cu prisenza e senza panza
era acussì siccu ca paria un rremitu santu
di scurdarimi la parti nun c'era nuddu scantu
avia stari ncatinatu misu dintra un quadaruni
cu la facci tribbulata e la testa a pinnuluni

Quannu ncuntravi Accursio Di Leo
mi dissi: ma lei è di Marineo?
Avia capiddi logni ca paria lu Nazarenu
di un culuri biunnu scuru, comu chiddu di lu fenu
la varbuzza spilacchiata mi facia pariri granni
ma era sulu un picciotteddu d'appena sidici anni

Ci dissi allura a lu caru regista:
allura la me parti n'sustanza è sulu chista?
Stari ncatinatu senza grapiri la vucca
cu la facci siddiata comu chidda di na cucca?
Nfilatu nta a quadara cu l'ogghiu beddu cavudu
e accussì di lu martiriu fari sentiri lu ciavuru?

Li cavaddi nta l'appagnu ritardavanu la scena
e la fudda affaticata suppurtava na gran pena
cu la merda c'assummava stramminata pi la strata
di lu tanfu c'acchianava la me testa era stunata
la vesti chi nsaiava la sintia accussì pesanti
ca li rini mi dulianu comu un vecchiu d'ottant'anni

Di lu Casteddu a Sant'Anna, e pò nfinu a San Micheli
m'avia parsu di caminari di Marinè a Musulumeli
la stanchizza nta li ammi, lu suduri a tutti banni
la quadara strascinata mi paria sempri cchiù granni.


Di parti d'assignari nun ci nn'eranu na para
giustu giustu mi tuccà "Santu Ciru nta quadara"

(Ezio Spataro)

recitazione dell'amico Fabrizio Lo Proto in occasione del Simposio dei Poeti Marinesi ediz. 2014


13 settembre 2018

La banda Pillirinu


Nell'immediato dopoguerra la Sicilia era infestata da bande di briganti, una famosa fu la banda di Giuliano. Anche Marineo ebbe le sue bande e una di queste fu la banda Pellegrino. La buon anima del signor D'Aversa conobbe quella banda ed alcuni anni fa in un intervista che realizzammo assieme a Franco Virga e Ciro Guastella ci raccontò una delle gesta più famigerate che la banda compì: il rapimento di un giovane con richiesta di riscatto alla famiglia.



Di la muntagna di lu pizzu Parrinu
sta pi scinniri la banda Pillirinu
trasiti nta li casi, chiutivi li mposti
accura, guardativi li figghi vostri

Cu li vastuna caminanu armati
briganti poviri e spietati
si mmidìanu di ricchizzi e sordi
a lu puntu di nesciri foddi

Tantu ca na vota pigghiaru un picciottu
e a la famigghia cci addumannaru lu riscattu
l'ammucciaru dintra un puzzu funnutu
e nuddu sappi unn'è c'avia spirutu

Un puzzu ammucciatu nta un postu luntanu
lu circaru a la Luisa, a la Russedda e a Scanzanu
parìa ci vulissi un gniocu di prestigiu
p'attruvari a stu poviru figghiu

Allura la matri addulurata e affritta
si nni ii nta lu sinnacu gritta gritta
pi diricci di usari tutta la so arti
pi truvari so figghiu puru ncapu a Marti

Nun si sappi comu ed è un misteru
lu sinnacu lu fici truvari pi daveru
nun si sappi si foru li carabineri
o cocchi mafiusu guardacamperi

Lu fattu fu ca s'arrivà a lu puzzu
dda ncapu unni c'è lu pizzu
lu pizzu Parrinu canusciutu di li genti
unni ormai nun ci curtivanu cchiù nenti

A dda povira vittima pi fallu campari
pani e acqua cci avianu a calari
nta ddu postu abbannunatu di lu munnu
ci calavanu lu manciari ddà nfunnu

Pi so matri nun'avvia mpurtanza
ddu puzzu era funnutu quantu la so spiranza
e dda nfunnu iccà na vuci pi chiamari
e comu Lazzaru lu fici risuscitari

(Ezio Spataro)

8 settembre 2018

Carmelo Vono



Ad un caro amico 

Carmelo Vono, Carmelo Vono
si parri tu, lu re s’assetta nta lu tronu
quannu ti nfili nna li discursi
nun si pò diri ca semu ursi
picchì arrispunniri a li to dumanni

nni serbi tempu, nni passanu l’anni

Ora ca si laureatu di ncigneri
lu munnu av’arricchiri
tutti l’archi di scienza
unn’annu unni iri
ogni vota ca tornu a Marinè
ti ncontru quasi ca unn’egghè
vegnu pi Natali
e tu si nta la chiazza
vegnu pi Pasqua

e pari ca ti vitti anturazza

Si un cristianu tu fermi pi la via
ci passii nzemmula finu a Tagghiavia
lu discursu è bellu
lu friscu c’è puru
Carmè, forsi un ti nn’adduni

ma sta facennu scuru

Si nn’ha disiu
nni pigghiamu lu gelatu
accussì putemu diri
ca la siritina nn’ha passatu
forsi è l’ura ca nni issimu a curcari
ca dumani nni videmu

e nn’avemu di parrari


(Ezio Spataro)

Fradiciumi



Nta sta vita chi campamu
cunta troppu l'apparenza
ma chiddu chi semu e nzoccu passamu
nun lu spiega nudda scienza

Accussì lu prigiudiziu
nni fa diri cosi torti,
lu piggiuri nostru viziu
finu a ghiornu di la morti

Sulu quannu passamu
pi na strata di duluri
si capisci chiddu chi semu
e qual è u nostru valuri

Capitannu li dulura
semu suli, suli cu nuatri
ca parrassiru li mura
pi cuntalli a tutti l'autri

Cu nni ncontra pi la strata
nn'addumanna comu semu,
"c'è scinnuta e c'è acchianata"
accussì cci arrispunnemu

Damu saziu a li curiusi
e disagiu a li lagnusi
pi la nostra pena certamenti
vidi si corcunu fa nenti

Sunnu fradici li genti
e sunnu favusi i paroli
c'è la mmidia all'autru beni
è lu mali chiddu ca si voli

Comu quannu nta la strata
chiovi forti e si fa un ciumi
du Carbaniu a la Balata
scinni acqua e fradiciumi

Scinni tutta la lurdura
di chist'annu e lu gellannu
scinni e scinni allura
quannu lu tempu è tirannu

(Ezio Spataro)

3 settembre 2018

Zuccu di puisia

Foto di Virgilio Ferrara























Ma tu chi sa?
Iu la matina quannu lu suli è ancora vasciu
m'aiu liggiutu tutti li poesii di Boccacciu
e prima ca di menziornu veni l'ura
m'aiu fattu deci sarmi di cultura !

Ma tu chi sa?
Iu la matina quannu ancora lu piscaturi va a la varca
m'aiu liggiutu tutti li poesii di Danti e di Petrarca
e prima ca lu suli si fa gavutu
di ntesta ci putissi scippari l'addauru !

Ma tu chi sa?
Iu ogni ghiornu nni sacciu lu duppiu d'aeri
talè propria antura mi liggivu Cecco Angiolieri
ca siddu iu fussi focu o ventu di maistrali
putissi dari travagghiu a lu duppiu di li furistali

Ma tu chi sa ?
Dintra li me casciuna li poesii oramai si ncarcanu
l'urtima chi cci fuddavu era di Cielu d'Arcamu
nun si ponnu grapiri ddi casciuna quantu su chini
e mancu sacciu unni mettiri Iacupu di Lentini

Ma tu chi sa?
Iu quannu lu suli codda nta l'uri cchiu' tardi
m'aiu liggiutu tuttu Giacumu Liupardi
e quannu l'autri s'affuddanu nta la putìa di Patrunaggiu
iu lu sabatu mi nni va manciu a lu villaggiu

Ma tu chi sa?
iu quannu sugnu n'spiaggia cu la carina nuda
mi leggiu li poesii di Pablu Neruda
ca mancu bagnu mi va fazzu nta lu mari
picchì sugnu tuttu pigghiatu di lu so puitari.

Ma tu chi sa?
Iu putissi essiri consulenti di puisia
picchì di chissa cosa canusciu saluti e malatia
quali futuru ci pò essiri nta stu paisi
si cu scrivi na puisia nun mi lu veni a ddici ?

Ma tu chi sa?
Na vota mi dicianu zuccu d'aliva
ma ora la nutizia cchiù tardiva
è ca la genti chi mi ncontra pi la via
mi ricanusci comu zuccu di puisìa

(Ezio Spataro)

1 settembre 2018

A Marisa Palermo

storica lettrice del Premio di Poesia Città di Marineo, oggi rottamata


Canuscivu a Marisa ca liggia a lu premiu di puisia
e m'arriordu quanta passioni cci mittia
puru ca dda poesia macari ca facia lanzari
cu Marisa putia pariri cchiù bedda di lu mari


Si si parrava di petri arrizzulati da muntagna
cu Marisa parianu comu ciuri di lavanna
o siddu si parrava d'un tirrimotu
cu Marisa parianu ciuri di lotu


Sempri m'arriordu di Marisa comu liggia
quannu ogn'annu c'era lu premiu di puisia
allura niscia di dintra comu u vavaluci
sulu pi ghiri a sentiri a so vuci


Macari mi pigghiava di cummuziuni
duranti ogni so recitazioni
pari ca stava parrannu cu mia
e mmeci era sulu na puisia


Una comu tanti ca parravanu di morti o di vita
e Marisa dda puisia la facia pariri cchù sapurita
michia Marisa ma comu facii a leggiri di dda manera
cu dd'espressioni accussì sincera, accussi vera


Ma ora tu nun ci si cchiu a lu premiu di puisia
e sta cosa mi parsi una granni ipucrisia
iccata comu un ferru vecchiu e misa di latu
nooo Marisa cu fu stu granni scrianzatu ?


Tu Marisa ha turnari , tu prestu ha riturnari
picchi iu vogghiu sentiri arrè la vuci di lu mari
noo Marisa iu vogghiu sentiri a to vuci
picchì iu mi sentu au scuru e m'abbisogna la to luci


(Ezio Spataro)